Terapia integracji sensorycznej, znana także jako terapia SI (ang. Sensory Integration), to forma wsparcia terapeutycznego, która zyskuje na znaczeniu w kontekście wspomagania rozwoju dzieci i dorosłych z zaburzeniami przetwarzania bodźców zmysłowych. Opiera się na założeniu, że właściwa integracja informacji zmysłowych jest kluczem do prawidłowego funkcjonowania człowieka w codziennym życiu. Choć jej główne zastosowanie dotyczy dzieci z trudnościami rozwojowymi, może przynosić pozytywne efekty również u osób dorosłych.
Rozpoznanie zaburzeń integracji sensorycznej oraz odpowiednia terapia mogą wpłynąć na poprawę funkcjonowania emocjonalnego, społecznego i motorycznego. W artykule omówiono podstawy terapii SI, wskazania do jej stosowania, przebieg oraz potencjalne korzyści, a także sposób znalezienia odpowiedniego specjalisty.
Czym jest terapia integracji sensorycznej?
Integracja sensoryczna to proces neurologiczny, który pozwala mózgowi na odbieranie, organizowanie i interpretowanie bodźców płynących z ciała i otoczenia. Zaburzenia w tym zakresie mogą skutkować trudnościami w zachowaniu, koncentracji, koordynacji ruchowej czy przetwarzaniu emocji. Terapia integracji sensorycznej ma za zadanie wspierać rozwój systemów zmysłowych poprzez odpowiednie ćwiczenia i aktywności dobrane indywidualnie do potrzeb pacjenta.
Podczas terapii wykorzystywane są różnorodne techniki, które stymulują układ przedsionkowy, proprioceptywny i dotykowy. Kluczowym celem jest harmonizacja działania tych systemów, co sprzyja poprawie codziennego funkcjonowania osoby objętej terapią. Proces ten wymaga zaangażowania oraz stopniowego dostosowania poziomu trudności ćwiczeń do możliwości uczestnika.
Dla kogo przeznaczona jest terapia SI?
Terapia SI jest najczęściej stosowana u dzieci, które wykazują objawy zaburzeń przetwarzania sensorycznego. Do grupy tej należą m.in. dzieci z trudnościami w koncentracji, nadmierną aktywnością ruchową, problemami z koordynacją oraz z opóźnionym rozwojem mowy. Często korzystają z niej także dzieci z zespołem Aspergera, autyzmem, ADHD oraz innymi zaburzeniami neurorozwojowymi.
Chociaż terapia SI kojarzona jest przede wszystkim z dziećmi, korzystają z niej także dorośli. W przypadku osób dorosłych może stanowić wsparcie w leczeniu zaburzeń lękowych, problemów z równowagą czy reakcji emocjonalnych na bodźce zewnętrzne. Niekiedy u dorosłych diagnozowane są zaburzenia sensoryczne, które nie były rozpoznane we wczesnym dzieciństwie, co skutkuje potrzebą terapii również w późniejszym wieku.
Jak przebiega terapia integracji sensorycznej?
Terapia rozpoczyna się od szczegółowej diagnozy przeprowadzanej przez wykwalifikowanego terapeutę SI. W trakcie diagnostyki ocenia się funkcjonowanie układów zmysłowych oraz zdolność organizmu do odpowiedniego reagowania na bodźce. W tym celu przeprowadzane są testy, obserwacje oraz wywiady z opiekunami lub z samym pacjentem.
Zajęcia terapeutyczne mają zazwyczaj formę zabawy i są dostosowane indywidualnie do potrzeb i możliwości osoby uczestniczącej w terapii. Wykorzystuje się przy tym specjalistyczny sprzęt, taki jak huśtawki, piłki, materace czy podwieszane platformy. Sesje prowadzone są w sposób, który stymuluje sensorykę i zachęca do eksplorowania bodźców w bezpiecznym środowisku. Częstotliwość i czas trwania terapii ustalane są indywidualnie i zależą od stopnia zaburzeń.
Korzyści z terapii SI dla dzieci i dorosłych
Zalety terapii integracji sensorycznej obejmują zarówno poprawę w zakresie motoryki dużej i małej, jak i rozwoju emocjonalnego. Dzieci korzystające z terapii często stają się bardziej skoncentrowane, spokojniejsze i lepiej radzą sobie z codziennymi czynnościami, takimi jak ubieranie się, jedzenie czy uczestniczenie w zajęciach grupowych. Również rozwój mowy oraz zdolności poznawczych może ulec poprawie dzięki odpowiednio prowadzonym ćwiczeniom.
U dorosłych terapia SI bywa pomocna w redukowaniu reakcji stresowych wywołanych nadmiarem bodźców, poprawie równowagi oraz w lepszym rozumieniu reakcji własnego ciała. Regularne zajęcia mogą również wpłynąć na lepszy sen, redukcję napięcia mięśniowego oraz poprawę ogólnego komfortu życia. Efekty terapii są jednak zależne od indywidualnych predyspozycji oraz zaangażowania w proces terapeutyczny.
Gdzie szukać specjalisty od integracji sensorycznej?
Terapeuci zajmujący się integracją sensoryczną powinni posiadać odpowiednie kwalifikacje, potwierdzone certyfikatami oraz doświadczeniem klinicznym. Najczęściej są to osoby z wykształceniem w zakresie psychologii, fizjoterapii lub pedagogiki specjalnej, które dodatkowo przeszły specjalistyczne szkolenie w zakresie terapii SI.
Rekomendowane jest korzystanie z usług ośrodków terapeutycznych, które oferują kompleksową ocenę sensoryczną oraz spersonalizowany plan terapii. Warto przy tym zwrócić uwagę na wyposażenie placówki oraz dostępność doświadczonych specjalistów. Wiarygodne informacje można znaleźć w rejestrach zawodowych oraz na stronach internetowych ośrodków zajmujących się terapią integracji sensorycznej.
Artykuł powstał przy współpracy z centrumstamina.pl.
Powyższe informacje należy traktować jedynie jako informacyjno – edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą zastąpić bezpośredniego kontaktu ze specjalistami i nie powinny być uznawane za profesjonalną poradę.
